نگاهی به موسیقی راک در ایران

 
El Mundo De La Musica
بخون وقتی که خوندن معصیت داره. بخون با من، بیا تا من... نگو دیره
Acerca De Weblog


ROCK IS NOT DEAD
Novísmo Sujetos
Escritor

  راک ايرانی گونه‌ای از موسيقی راک است كه در كشور ايران رواج دارد. اين نوع موسيقی تلفيقی از راک کلاسیک با موسیقی سنتی ایران است و زيرشاخه‌ای از آلترناتيو راک (راک تلفيقی) به شمار ميرود. موسيقی راک در ايران، از اواخر دهه چهل خورشيدی و با ظهور خوانندگانی مانند: کوروش یغمایی، فرهاد مهراد و فریدون فروغی رواج پيدا كرد و به سرعت در ميان جامعه هنر ايران جا باز كرد. امروزه موسيقی راک و هوی متال در ايران با وجود غيرمجاز بودن، پيشرفت و گسترش چشمگيری در ميان ايرانيان داشته و به شكلی حرفه‌ای تر از گذشته روی آن كار ميشود و خوانندگان و گروه‌های ايرانی زيادی در اين زمينه فعاليت ميكنند.

موسيقی راک ايرانی تاثير گرفته از «راک انگليسی»، «راک آمريكايی» و سبک‌های اروپايی مانند «گاتیک راک» و «آلترناتيو راک» آلمانی است. در اين نوع موسيقی نيز همانند بيشتر سبک‌های راک، گيتار الكتريک و گيتار بيس و درامز اصلی ترين سازها هستند. در بعضی از گروه‌ها كيبورد نيز وظيفه تنظيم ريتم‌ها و سمپل‌ها را بر عهده دارد. اما نكته قابل توجه اين است كه به دليل ايرانی بودن اين موسيقی، انواع سازها و ريتم‌های ايرانی در بيشتر اينگونه آهنگ‌ها وجود دارد.

دهه 40 و 50 و سال های پیش از انقلاب

موسيقی ايران در اواخر دهه چهل و اوايل دهه پنجاه وضعيت بسيار مطلوبی داشت. موسيقی سنتی در ميان مردم محبوب بود و موسیقی پاپ نيز با سرعت زيادی رو به گسترش و پيشرفت بود و به رقابت با سبک‌های غربی و آمریکایی ميپرداخت. خوانندگان پاپ ايران در خارج از مرزها نيز شناخته شده بودند و اعتبار زيادی داشتند و حضور خوانندگان ايران در فستيوال‌های خارجی، اعتبار و منزلت زيادی به موسيقی و هنر ايران بخشيده بود. همچنين به دليل برپايی كنسرت خوانندگان غربی در ايران؛ تبادل موسيقی و فرهنگ و هنر نيز ميان ايران و ساير كشورها شدت يافته بود.

ظهور کوروش یغمایی و تولد راک ایرانی

 

 

با ظهور كوروش يغمايی، سبک جديدی از موسيقی وارد ايران شد. اين موسيقی «راک (راک اند رول)» نام داشت كه بعدها با نام «راک ايرانی» شناخته شد. كوروش موسيقی راک را به عنوان سبک اصلی خود انتخاب كرده بود و همراه و همزمان با پيشگامان اين نوع موسيقی در جهان مانند الویس پریسلی، بيتلز، رولينگ استونز، باب ديلن و پينک فلويد، راک را وارد فرهنگ و موسيقی ايران كرد. كوروش يغمايی با خواندن تک آهنگ «گل يخ» در سبک «راک اند رول»، به يكباره در ايران محبوب و معروف شد. اين آهنگ پرفروش ترين صفحه سال ۱۳۵۲ شد و به اصلی ترين گزينه پخش از راديو و تلويزيون ايران تبديل گرديد. كوروش يغمايی سه سال بعد با خواندن دو تک ترانه ديگر با نامهای «سراب» و «در انتهاً، انقلابی در موسيقی راک ايران ايجاد كرد. اين دو آهنگ كه تلفيقی از ريتم شرقی و ايرانی با سبک كلاسيک راک و راک اند رول بودند، بسيار محبوب و همه گير شدند و به جاودانه ترين تک آهنگ‌های كوروش تبديل گشتند. آثار كوروش بر اساس دارا بودن استانداردهای جهانی و زيبايی منحصر به فردشان، در خارج از ايران نيز محبوب شدند و توسط خوانندگان كشورهای ديگر بازخوانی گشتند. آهنگ »گل يخ" در چندين كشور و با اجراهايی متفاوت بازخوانی شده‌است.

كوروش يغمايی تا پيش از انقلاب بسيار فعال بود و موسيقی راک ايرانی را به اوج محبوبيت و پيشرفت رساند. چهره زيبا، صدای دلنشين و سبک متفاوت آهنگ هايش، او را به خواننده‌ای افسانه‌ای تبديل كرده بود و مردم ايران به وی لقب‌های «پدر راک ايران» و «سلطان راک اند رول ايران» را داده بودند. پخش صدای وی پس از انقلاب ممنوع شد و همين اتفاق زمينه ساز ركود موسيقی راک ايرانی شد؛ موسيقی كه آينده بسيار درخشانی در انتظار آن بود.

فرهاد؛ پايه گذار سبکی ماندگار

 

همزمان با کوروش یغمایی، فرهاد مهراد نیز با تلفیق سبک‌های راک و بلوز با موسیقی آن زمان ایران؛ این سبک از موسیقی را بیش از پیش در میان مردم ایران محبوب کرد. فرهاد خود يک خواننده صاحب سبک بود و با خواندن و اجرای ترانه‌های خوانندگان خارجی مانند ری چارلز، تام جونز و الویس پریسلی، راک را بیش از پیش در ایران گسترش داد. حضور فرهاد در کلاب کوچینی و اجرای کارهای راک آن زمان، وی را در میان جوانان ایران به خواننده‌ای محبوب و مردمی تبدیل کرده بود. سبک آهنگ‌های فرهاد بیشتر بلوز و کلاسیک راک بود و بعضآ تلفیقی از موسیقی سنتی ایران با راک انگلیسی؛ سبكی منحصر به فرد كه همه فرهاد را با اين سبک ميشناسند.

دوران اوج موفقیت فرهاد از زمان همکاری با اسفندیار منفردزاده آغاز شد. فرهاد در همکاری که با وی داشت، آهنگ‌های ماندگار و ارزشمندی را اجرا کرد. در همین سالها بود که فرهاد با ارائه آلبومی به نام «گنجشگک اشی مشی-موسیقی فیلم طوقی»، به یک خواننده افسانه‌ای و ماندگار تبدیل شد. تک آهنگهای «گنجشگک اشی مشی»، «شبانه» و «جمعه» و آهنگ معروف و ماندگار «مرد تنها (رضا موتوری)» با دو اجرای متفاوت، یکی سبک فولکلور ایرانی و دیگری کلاسیک راک؛ و همچنین دو آهنگ به نامهای «California Dreamin» و«You've Got a Friend» که فرهاد به زبان انگلیسی اجرا کرده بود؛ محبوبیت راک را در میان مردم ایران بیش از پیش جلوه داد. صدای فرهاد بسیار گیرا و جذاب بود و هیچ خواننده دیگری نمی‌توانست تاثیری که «مرد تنها (رضا موتوری)» با صدای فرهاد روی جامعه آن زمان ایران گذاشت را تکرار کند. اندی اين آهنگ را در سال ۲۰۰۷ و با همكاری گروه راک «Heaven & Earth»، به سبک آلترناتيو راک بازخوانی كرده‌است.

 فريدون فروغی؛ ادامه دهنده راه فرهاد

فریدون فروغی دیگر خواننده ایرانی بود که با استفاده از سبک‌های مختلف راک و بلوز، در جرگه پیشگامان راک ایرانی قرار گرفت. سبک آهنگ‌های او به فرهاد شباهت داشت و به همین دلیل وی را ادامه دهنده راه فرهاد ميدانند. فريدون در زمان فعاليتش آهنگ‌های ماندگاری را اجرا كرد كه همچنان در ميان مردم ايران محبوب و قابل ستايش هستند. صدای رسا و زيبای فريدون، جانی تازه به سبک بلوز و راک تلفيقی آن زمان بخشيده بود.

 

انقلاب ایران و سالهای پس از آن

انقلاب اسلامی برای جامعه هنر و موسيقی ايران پيامدهای خوبی در پی نداشت. از همان اولين سالهای پس از انقلاب، فعاليت هرگونه موسيقی ممنوع گرديد؛ موسيقی پاپ غيرمجاز اعلام شد و به تبع آن راک نيز اجازه فعاليت نيافت. تنها نوع موسيقی كه مجوز فعاليت داشت، موسيقی سنتی و سرودهای انقلابی بود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فيلترينگ بزرگی را در مقابل هرگونه موسيقی انجام ميداد و به تبع آن بيشتر خوانندگان پيش از انقلاب به كشورهای ديگر مهاجرت كردند. تنها تعداد انگشت شماری از خوانندگان پيش از انقلاب از ايران خارج نشدند كه پيشگامان راک ايرانی نيز از جمله اين افراد بودند. كوروش يغمایی، فرهاد و فريدون فروغی در كشور ماندند تا وزارت فرهنگ و ارشاد آنها را ممنوع الفعاليت كند. كوروش يغمایی تا ۱۷ سال اجازه فعاليت نيافت؛ صدای افسانه‌ای فرهاد سالها پخش نشد و تنها يک آهنگ به نام «وحدت» از او پخش گرديد كه در وصف پيامبر اسلام و بود و مضمونی انقلابی داشت. فريدون نيز وضعی مشابه و به مراتب سخت تر از ديگر همراهانش داشت. با اين شرايط، دوران ركود و انزوای موسيقی راک ايرانی آغاز شد.

دهه 60 و اوایل دهه 70

در دهه ۶۰ به دليل وجود جو سياسی و آغاز جنگ ايران و عراق، هيچ حركتی مبتنی بر زنده كردن راک ايرانی صورت نگرفت. انواع موسيقی همچنان در ممنوعيت بسر ميبردند و تنها طنين موسيقی سنتی بود كه مردم را با موسيقی همراه ميكرد. اين جريان سبب شد تا موسيقی سنتی ايران پيشرفت چشمگيری داشته باشد. موسيقی پاپ در خارج از كشور و توسط خوانندگان پيش از انقلاب كه به آمريكا مهاجرت كرده بودند فعاليت ميكرد؛ اما همچنان راک ايرانی در ركود بی چون و چرا بسر ميبرد. در اين سالها فرهاد تلاش زيادی كرد تا با اجرا و ساخت ترانه‌هایی جديد و بازخوانی ترانه‌های قديمی اش، ياد راک را در دل مردم ايران زنده نگاه دارد؛ ولی باز هم سد محكمی به نام وزارت ارشاد را در روبروی خود ميديد.

در اوايل دهه ۷۰ نيز وضع به همين ترتيب بود. تنها گروه راک ايرانی كه در آن زمان فعاليت ميكرد، گروه «كوچ» نام داشت. اين گروه در آمريكا به ساخت و تنظيم آهنگ هايی در سبک «كانتری» مشغول بود و ترانه‌های زيبايی نيز از اين گروه پخش شد. در ايران نيز كم كم گروه‌ها و خوانندگان اندكی به فعاليت‌های زيرزمينی مشغول بودند، اما هنوز بستر مناسبی برای راک ايرانی آماده نشده بود. «كاوه يغمايی» از معدود خوانندگان راک ايرانی بود كه در اين سالها با مجوز رسمی فعاليت ميكرد و حتی در سال ۷۳ كنسرتی را برگزار كرد كه نخستين كنسرت راک ايران پس از انقلاب لقب گرفت.

 

 

اواخر دهه 70؛دوباره زنده شدن راک ایرانی

در اواخر دهه ۷۰ و با روی كار آمدن دولت اصلاحات، وزارت فرهنگ و ارشاد دولت وقت؛ فرصتی طلايی به جامعه موسيقی ايران داد. موسيقی پاپ و راک پس از سالها انزوا دوباره شروع به فعاليت كردند و با سرعتی چشمگير نسبت به گذشته در حال پيشرفت بودند.

از جمله نخستين خوانندگان داخل كشور كه موسيقی راک را اجرا ميكردند، «داريوش خواجه نوری» و «كاوه يغمايی» بودند. داريوش خواجه نوری آهنگ‌هایی را در سبک‌های كلاسيک راک و راک تلفيقی اجرا ميكرد. او همچنين كنسرتی را در فضای باز صدا و سيما (جام جم) برگزار كرد كه با استقبال خوبی روبرو شد.

در اين سالها موسيقی راک پيشرفت زيادی كرد. گروه‌های زيادی در داخل كشور فعاليت ميكردند، اما همچنان بسياری از خوانندگان و گروه‌ها به فعاليت‌های زير زمينی مشغول بودند. هنوز دولت صراحتاً موسيقی راک را آزاد اعلام نكرده بود و اين نوع موسيقی را با پاپ ادغام ميكرد. هيچ گاه جشنواره و كنسرتی از سوی دولت تحت عنوان موسيقی راک برگزار نشد. تنها يک بار جشنواره‌ای با نام «جشنواره موسيقی پاپ ايران» برگزار گرديد كه كليه خوانندگان پاپ آن زمان ايران در اين جشنواره شركت كردند. كاوه يغمايی و داريوش خواجه نوری نيز در اين جشنواره حضور داشتند و آهنگ‌هایی را با سبک راک و تحت عنوان پاپ اجرا مينمودند. كاوه موفق شد ستاره طلايی اين جشنواره را از نظر «بهترين گروه» به خود اختصاص دهد.

در همين سالها جو تازه‌ای از موسيقی راک در ميان جوانان ايرانی در حال شكل گيری بود. موسيقی «هوی متال» كه زير شاخه‌ای موسيقی راک و جدا شده از سبک «هارد راک» ميباشد، به سرعت در ميان ايرانيان محبوب ميشد و توجه جوانان ايرانی به انواع سبک‌های متال بيش از پيش در حال اوج گيری بود. گروه‌های زيادی در اين زمينه تشكيل شدند اما با سرسختی وزرات فرهنگ در مقابل اين نوع موسيقی مواجه گشتند. هم اكنون موسيقی متال و زير شاخه هايش از نظر دولت جمهوری اسلامی ممنوع و غيرمجاز است و برچسب موسيقی‌های منحرف و غيراخلاقی بر آنها زده شده. دولت ايران معتقد است اين نوع موسيقی كه «تكنيكی ترين و زيباترين نوع موسيقی» در جهان است، مهيج و روان گردان بوده و باعث انحراف اخلاقی جوانان ايرانی ميشود. همچنين اين دولت اين موسيقی را در رده موسيقی‌های های ممنوع و شيطان پرست جای داده و با هرگونه فعاليتی در اين زمينه برخورد ميكند.

 گروه اوهام؛ پرچمدار راک ايرانی

 در اواخر دهه ۷۰ گروه راک اوهام به سرپرستی شهرام شعرباف در ايران فعاليت ميكرد. اين گروه از سال ۷۸ تا كنون در زمينه راک ايرانی فعاليت ميكند و تا زمانيكه در ايران حضور داشتند، كارهای قابل قبولی را در زمينه راک ارائه دادند. سبک آهنگ‌های اين گروه تلفيقی از راک با موسيقی سنتی ايران است. به همين دليل در اكثر آهنگ‌های اين گروه سازها و تم‌های ايرانی وجود دارد. اعضای اين گروه شعرهای حافظ را به سبک راک ميخوانند و توجه ويژه‌ای به سروده‌های اين شاعر بزرگ ايرانی دارند. نخستين آلبوم اين گروه با نام «نهال حيرت» در تابستان ۷۸ ضبط شد و حتی با يک شركت داخلی برای پخش آن قرارداد بستند، اما با مخالفت وزارت ارشاد اين آلبوم هرگز مجوز پخش نگرفت. در صورت انتشار، اين نخستين آلبوم رسمی راک ايرانی پس از انقلاب نام ميگرفت. اين گروه در زمستان ۱۳۸۰ در اجرايی خصوصی در كليسای روسی ارتودوكس تهران، تمام آهنگ‌های اين آلبوم را بطور زنده اجرا كردند كه با استقبال خوبی روبرو شدند.

گروه اوهام تا قبل از مهاجرت از ايران فعاليت زيادی در زمينه راک ايرانی داشت و هميشه در پی بدست آوردن مجوز رسمی از سوی ارشاد برای فعاليت‏هايش بود، اما هيچگاه به نتيجه نرسيد. سرانجام اعضای گروه در سال ۱۳۸۵ در پی شركت در «جشنواره ميان كهكشانی موسيقی ايرانی» برای هميشه از ايران خارج شدند تا در خارج از مرزهای ايران به فعاليت‌های هنريشان ادامه دهند.

دهه ۸۰؛ دوران طلايی راک ايرانی

دهه ۸۰ خورشيدی دورانی طلايی را برای موسيقی راک ايران به ارمغان آورد. در اوايل اين دهه توجه جوانان ايرانی به اين نوع موسيقی و زيرشاخه هايش بيش از پيش شد و گروه‌های زيادی در اين زمينه تشكيل شدند. بعضی از اين گروه‌ها و خوانندگان توانستند از وزارت ارشاد مجوز رسمی فعاليت دريافت كنند و تعدادی از آنان هنوز هم در ايران فعاليت ميكنند. در اين سالها كنسرت‌های زيادی در سطح كشور برگزار شد كه بسياری از آنان بصورت زيرزمينی و تنها تعداد اندكی از اين كنسرت‌ها با مجوز رسمی برگزار گرديد. توجه جوانان ايران به راک و زيرشاخه‌های آن بسيار زياد شده بود. همچنين نفوذ فرهنگ متال در ميان جوانان بيش از پيش رو به افزايش بود. گروه‌های «نومتال» خارجی مانند «لينكين پارک» و «كورن» سبب شدند كه علاقه جوانان ايران به سبک‌های مختلف متال بيشتر از پيش گردد. متال و انواع زيرشاخه هايش در ميان جوانان ايران محبوب شد و هم اكنون جوانان ايران تنها خود را طرفدار اين موسيقی صرف گوش دادن به آن نميپندارند، بلكه هركدام در پی تشكيل يک گروه و رسيدن به هدف‌های ويژه‌ای در اين زمينه هستند. سبک‌های زيادی از موسيقی متال در ميان ايرانيان محبوب گشته كه از جمله آنان ميتوان به «هوی متال»، «ترش متال»، «دث متال»، «بلک متال» و... اشاره كرد.


نظرات شما عزیزان:

Ramin
ساعت1:51---14 خرداد 1393
مرررررررررررررررررر30 عزیز ،با خواندن مطالب بالا غمی تو دلم نشست که ساعتها همراهم بود،جمهوری اسلامی چه دستاوردهای ننگ باری به خون ایران و هر ایرانی تزریق کرد،میکند و.... .

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:





Uniónes


تماس با ما

Weblog Visits:
 

Today : 4
Yesterday : 0
Week : 47
Mounth : 681
Total : 127811
Subjects : 43
Unions : 88
Onlines : 1



 
 
 

Pichak go Up